Een
zaak van gewicht?
Neerlands
weegschaal steunt. Lachten we een decennium geleden nog heimelijk om
moddervette Amerikanen op de kade van Volendam, inmiddels is grotesk
overgewicht een doodgewoon inheems fenomeen dat kan worden aanschouwd
in scholen, het openbaar vervoer, of misschien wel in de spiegel.
Veertig
procent van alle Nederlanders is te zwaar. Ruim tien procent heeft
zo’n omvangrijk abdominaal vetgordijn dat normale routines als
toiletgang en de bijslaap een ‘opdracht’ worden. Kinderen van
tien lopen rond met ‘ouderdomssuiker’. Sombere geleerden spreken
van een medische tijdbom.
Maar
de Schepper is genadig.
In
het jaar van zijn Zoon 2006 fluisterde Hij – farizeeërs beweren
vanuit Vlaardingen – een West-Friese blondine in dat zij was
uitverkoren tot Aards engel. “Gij zult de Nederlanders verlossen
van hun vraatzucht, hun buiken, hun reten, hun onderkinnen en hun
kwalen,” sprak Hij.
Ze
fietste pardoes de berm in. Maar hoe dan Heer? “
Hoe
dan?
Vertel
hen precies hoeveel Liga’s, Sultana’s, Becel Dit, Optimel Dat,
Slimmofast Zus en andere door het Voedingsvaticaan gezegende spijzen
zij mogen eten. Ik zeg u, zij zullen van hun sofa afrollen en
wandelen.”
En
Sonja Bakker, want zo heette de eerst beduusde, maar allengs
opgetogener door de polder peddelende Aards engel, toog naar huis en
schreef 365 verzen. Ze had er zeven dagen en zeven nachten voor
nodig, maar toen had ze ook wat:
Eet
des ochtends een Liga.
Rond
de noen een kopje Optimel vla.
En
des avonds een bakje Unox Lasagne
Eureka.
Die
zat.
En
het volk jubelde. Zoveel wijsheid! En het volk bestormde de
graanschuren. Herauten declameerden Sonja’s verzen en de mensen
vochten om de Heilige Waren. Becel, Optimel, Slankosnel, Friggylight,
Jibbotight, Unifrits, Lipogoodbye, de manna was niet aan te slepen.
Halleluja!
En
de Heer, de Heer tafelde met Kardinaal Yvonne van Sluys van het
Voedingsvaticaan, voorheen hulpkapelaan bij Unilever.
En
Zij keken uit het raam en gniffelden. Zij zagen dat Ze geramd zaten.
Sonja
Bakker niet gecast door de voedingsindustrie?
Het
lijkt het er anders wel erg op!
Maar
voor veel mensen is Sonja Bakker blijkbaar een reddende engel. Een
kompas in de mist.
Want
wie en wat mogen we nog geloven als het om eten gaat?
Gisteren
waren eieren slecht, vandaag krijgt boter de Zwarte Piet, morgen
moeten we per sé veel soja eten.
De
richtlijnen van instanties die bepalen wat goed voor ons is, zijn
verworden tot een barokke mix van politiek correcte mythen en
dubieuze boodschappen van industrieën die garen spinnen bij allang
ontzenuwde sprookjes.
In
die kakafonie van semi-deskundigheid, waarvan de voosheid door de
meesten slechts kan worden vermoed, is Sonja een lichtend baken.
Haar
tips en recepten zijn smakeloos en fantasieloos, maar juist daarom zo
vertrouwd.
In
een doelgroep die smakeloosheid en fantasieloosheid tot veilig
levensmotto heeft verheven, moet je niet aankomen met frivoliteiten
als de Sardijnse, de Okinawaanse of zelfs de echte Hollandse keuken.
Is
dit een avocado? Nee kassajuf, dat is geen avocado maar een
koolraap.
De
horden die zich vastklampen aan mevrouw Bakker, zitten hopeloos
gevangen in de penibele belevingswereld van de STER en Vinger aan de
Pols. Ze denken wèrkelijk dat verzadigd vet je bloedvaten verstopt,
dat cholesterol van de duivel is en dat vet de grote dikmaker is.
Laat
ze dus fijn Sonja Bakkeren.
Op
korte termijn scheelt die massale zelfkastijding de samenleving
klauwen met geld. Calorierestrictie bij overgewicht is een
dieet-interventie die het hele rijtje gevreesde welvaartsziekten
tijdelijk op de lange baan kan schuiven. Weinig bloedsuiker- en
insulinepieken, verbeterde insulinegevoeligheid, minder stollings- en
ontstekingsfactoren, betere endotheelfunctie, toenemende Heart Rate
Variability, the works... en dat allemaal door minder energie tot je
te nemen.
En
voor de echte Sonja -haters er is hoop. Calorierestrictie leidt ook
tot een toename van BDNF (Brain Derived Neurotrophic Factor), een
Pokon-achtig stofje dat nodig is om de nieuwe hersencelletjes die we
allemaal voortdurend aanmaken te laten rijpen en functioneel te
maken.
Trouwe
Bakkerianen worden dus op termijn misschien wel slimmer. Waarna ze
misschien, je weet het nooit, op het idee komen om eens écht te gaan
koken. Met pure, mooie basiswaren.
Basiswaren
zoals:
Boter,
kaas, eieren, spruiten, pastinaken, uien, knoflook, garnalen, prei...
alles eigenlijk, als je maar kunt zien dat het in de grond, aan een
struik, in zee of aan een beest heeft gezeten.
Onderzoekers
van allerlei pluimage trokken de afgelopen eeuw één belangrijke
conclusie: de mens kan in alle uithoeken van de wereld gedijen op een
scala van totaal verschillende diëten; van vegetarisch tot
carnivoor, van ‘mager’ tot moddervet. Het gaat pas mis met zijn
gezondheid als hij zijn voedsel intensief gaat bewerken en
raffineren. Dan en alleen dan ontstaan gebitsproblemen, diabetes type
2, kanker, hart- en vaatziekten en zelfs psychiatrische aandoeningen
op noemenswaardige schaal.
Dr
Francis Pottenger bewees deze stelling in een proefdiermodel. Zowel
ratten als katten degenereren in de loop van één generatie wanneer
hun natuurlijke voeding tot boven een bepaalde grens wordt
geraffineerd.
Deze
vitale waarneming is ruim zestig jaar lang overschreeuwd door het
evangelie van groei en ‘vooruitgang’. Alleen levensmiddelen
waaraan in een fabriek een zogenoemde ‘meerwaarde’ is gegeven,
genereren immers een leuke winst.
De
industrie doet er alles aan om het ‘pure voedsel’ dat opa en oma
bij de bakker, de slager, de melkboer en de groetenman haalden, een
suf, smakeloos en zelfs ongezond imago (roomboter) te bezorgen. Ze
praat ons in schreeuwerige reclamespotjes aan dat het bereiden van
eerlijke basiswaren oneindig veel tijd en moeite kost. Ze creëert
een waanzinnig lucratieve vraag naar relatief peperdure
onzinproducten, het liefst door er vaag onderbouwde gezondheidsclaims
op te plakken.
Voorlichtende
instanties als het Voedingscentrum en de Hartstichting doen ijverig
mee aan de gekte. Nog even afgezien van de vraag of dat correct is,
we hoeven er niet langer in te trappen. Ga naar de boekwinkel, koop
een écht kookboek, surf langs Neerlands fantastische kookblogs, laat
je inspireren, niet dicteren, struin markt en winkels af naar de
mooiste ingrediënten en leef je uit.
En
dan de belangrijkste les uit deze wijsneuzerige tirade:
of
je nu Sonja Bakkert of beschaafd eet, neem altijd ruim de tijd om te
eten. Nuttig je maaltijd als het even kan in gezelschap en kom eerst
tot rust. Eet nóóit als je opgefokt bent.
Hoezo?
Stress
maakt ons ongevoelig voor het hormoon insuline, dat juist tijdens en
na het eten zijn werk moet kunnen doen. Het zal veel deskundigen een
rolberoerte bezorgen, maar volgens de Britse arts-onderzoeker Dr
Malcolm Kendrick is het gevreesde hartinfarct vooral een
psychosociaal bepaalde aandoening. Kendrick spoelde de
cholesterolhypothese lang geleden door zijn met pluche beklede
toiletpot, omdat hij merkte dat mensen die een hartinfarct krijgen
doorgaans exact dezelfde cholesterolspiegels hebben als mensen die
gezond blijven.
Ook
andere risicofactoren verwijst hij naar de prullenbak en ter
verdediging gebruikt hij harde cijfers uit Engeland en Frankrijk.
“Engelsen en Fransen zijn qua traditionele risicofactoren precies
even ongezond,” zegt hij. “Ze hebben exact hetzelfde cholesterol,
dezelfde, vaak verhoogde bloeddruk, hetzelfde aantal mensen met
overgewicht en diabetes. De Fransen roken iets méér dan de Britten
en eten van alle Europeanen het meeste verzadigd vet.
Toch
krijgen de Britten vijf keer zo vaak een hartinfarct als de Fransen.”
Hoe
kan dat?
Kendrick
lacht sardonisch, want hij weet dat hij met deze niet te weerleggen
gegevens voedingsvoorlichters en diëtistes tot razernij brengt. Is
het de wijn? “Kom nou. Ongezond is een wijntje zeker niet, maar je
kunt er nooit van z’n leven dat vijfvoudige verschil mee
verklaren.”
Wat
is het dan wèl?
“De
Fransen nemen de tijd voor het eten,” betoogt hij. “Er is in hun
samenleving net zo veel stress en narigheid, maar hoe opgefokt een
Fransman ook is, de maaltijden zijn voor hem heilig. Fransen drinken
wat, socializen een beetje en beginnen doorgaans pas te eten als ze
aardig zijn onthaast.
In
Engeland daarentegen, en ik neem aan ook in Holland, is eten vaak een
kwestie van wie in de kortst mogelijke tijd zoveel mogelijk naar
binnen schuift. Het liefst met op de achtergrond een opgefokte
nieuwslezer die alle ellende van de wereld de eetkamer inslingert.
Fysiologisch
gezien maken die twee situaties een verschil van dag en nacht. Als de
stresshormonen nog door je lijf gieren, is je lichaam niet in staat
naar behoren met voedsel om te gaan. Een gestresst organisme is
ingesteld om reserves vrij te maken, niet om voorraden aan te leggen,
schade te herstellen, weefsel op te bouwen.
Ga
je in zo’n fight or flight toestand eten, dan schieten allerlei
parameters – bloedsuiker, insuline, cortisol – tijdelijk door het
plafond. Ze komen na verloop van tijd wel weer op hun pootjes
terecht, maar als je dag in dag uit zulke pieken oproept, is dat
slecht voor de bloedvaten. Heel slecht.
Wie
vaak eet onder stress, soliciteert naar een hartinfarct. Het
verklaart ook heel goed waarom mensen die psychosociaal in de
verdomhoek zitten, zoals laag opgeleiden en minderheden, zo
ontzettend veel meer last van hart- en vaatziekten hebben.”
Unileveren
Sonja Bakker is met haar naam als werkwoord opgenomen
in het nieuwe ‘witte boekje’!.
Voor
wie wellicht niet weet wat het witte boekje is: het Witte Boekje is
een spellinggids van het Nederlands. Het bevat duidelijke
spellingregels met veel voorbeelden, en een woordenlijst met 55.000
moeilijk te spellen woorden.
Bijvoorbeeld
Son-Ja-Bàk-ke-ren.
‘De
regels en de woordenlijst zijn gebaseerd op de taalpraktijk. Omdat
spelling niet bedoeld is om het de taalgebruikers moeilijk te maken,
wijken sommige regels en woorden af van wat officieel juist is’.
Sonja Bakker heeft mensen ontmoet die met haar die-eet wel 57
kilo’s zijn afgevallen. (ook wel genaamd ‘son-ja-bak-ker-ren‘).
‘En
daar doe je het natuurlijk allemaal voor’.
Voor
wie niet weet wat 57 kg afvallen (sonjabakkeren) is: ‘het innemen
van minder calorieën dan je per tijdseenheid (laten we zeggen ‘per
dag’) verbruikt’.
Met
als logisch resultaat: een negatieve gewichtstoename. Ofwel
‘afvallen’. Dit doe je tot aan wel 57 kg toe. Bijvoorbeeld door
te Son-ja-bàk-ker-ren.
Maar...we
gaan door met ons boekje.
Unileveren met Sonja Bakker.
‘U-ni-le-ve-ren’, vooralsnog niet opgenomen in het witte boekje.
Maar je zou denken, wat Sonja kan, kan Uni leveren ook!
Correctie,
kan Unilever ook leveren.
Pardon,
kan Unilever óók!
Dat
is ‘em: wat Sonja Bakken kan, kan Unilever ook leveren.
Hier
komen we zo één twee drie niet uit vrees ik.
Voor
wie trouwens niet weet wat Unileveren is:
‘het
gewetenloos, welbewust en opzettelijk misleiden van het volk via een
Diëtiste genaamd Sonja Bakker. Die goedbedoeld, gedachteloos en
pretentieloos de leugens van Unilever aanbeveelt voor het ‘bereiken
van je ideale gewicht’.
Gedachteloos
is geen probleem daar vriend Unilever dat gedachtegoed produceert,
verpakt en distribueert zodat die-eet gerechtjes in 5 minuutjes
bereid kunnen worden.
‘makkelijk
hè?!!’
Pretentieloos
hoeft Sonja ook niets voor te doen.
‘Zo
is ze nou eenmaal’ zou je de marketing directeur van Unilever
vergenoegd kunnen horen gniffelen.
‘Gewèldig
hè?!’.
Overigens
bestónd er al een goed oud en bekend Nederlands woord voor het
fenomeen Unileveren:
volksverlakkerij.
Weet U nog?
Want
toch best smakelijk om te weten dat de producent en leverancier van
het boodschappenlijstje voor sonjabakkeren, Unilever heet.
En
Unilever ook die producten levert die op het boodschappenlijstje
stonden van toen we nog bezig waren met te dik worden. En misschien
nóg smakelijker als we ons beseffen dat datzelfde Unilever ook de
producent is van Sonja’s anoniemer voorgangers, met
onpersoonlijkere namen als ‘Slim-Fast’.
Weet
U het weer?
En waren we er niet achter dat
symptoombestrijding geen oplossing is?
Beseffen
we dan niet dat Sonja zonder het te weten, willens en wetens
aangemoedigd door Unilever, wederom niets anders doet dan ons gebrek
aan zelfrespect en eigenwaarde voeden?
Zijn
we dan vergeten dat het gewichtsprobleem niet alleen door voeding
wordt bepaald maar door onze gedachten over onszelf, ons lichaam en
dus over onze voeding? Weten we niet meer wat jojoën (ook wel
genoemd ‘het jojo effect’) is en wat daar ook weer de oorzaak van
is?
Wanneer worden we wakker en ontdekken we dat het, tijd is
voor échte gezondheid?
Mobiliseren
we onszelf en redden wij haar, helpen wij Sonja, in haar strijd tegen
het sonjabakkeren, tegen het unileveren, tegen de volksverlakkerij!
Want
was dat niet wat Sonja eigenlijk goedbedoelde?
Bewerkt
naar een artikel van Melchior Meijer en
Percy Dens
Wat is er mis met het Sonja Bakker dieet?
Het Sonja Bakker dieet is arm aan (goede) vetten
"Iemand met overgewicht heeft een teveel aan vet en moet dus vet kwijt", stelt Sonja Bakker. Dit is onjuist. De dag dat we dachten dat vetten alleen maar calorieën leverden is allang voorbij, en vetarme dieten zijn enorm achterhaald! Het tegendeel is namelijk waar. Tekorten aan gezonde vetten en dus aan omega- 3 vertragen juist de stofwisseling, waardoor je juist minder calorieën verbrandt.
Vet (gezond vet wel te verstaan) is uitermate belangrijk voor onze stofwisseling en niet in de laatste plaats voor ons gemoed. Koudgeperste oliën zijn super gezond en pure roomboter is - mits met mate - beter dan wat voor margarine dan ook.
You have to eat fat to loose fat, luidt een hedendaags gezondheidsgezegde. Bovendien kan een vetarm dieet met zich meebrengen dat er te weinig, in vet oplosbare, vitaminen wordt ingenomen, en zijn omega vetzuren van essentieel belang voor je hersenen, hart en bloedvaten. Alle vetexperts zijn het erover eens: Gezonde vetten zijn even belangrijk als groenten en fruit. Je hebt ze echt elke dag nodig voor je gezondheid! In het Sonja Bakker dieet staat niets over het belang van goede vetten, worden ze niet aangeraden en zijn ze niet verwerkt in de recepten en gerechten.
Het Sonja Bakker dieet barst van de geraffineerde, fabrieksmatige producten
Behalve wat aanbevelingen op groente,- en fruitgebied, barst haar dieet van de ongezonde, vaak (over)bewerkte zaken. Zoetigheid, jus, halvajam (!), smeerkaas, margarines (gif vanwege verharde (trans)vetten!) en vieze, zoete zuiveldrankjes zoals Optimel.
Het Sonja Bakker dieet houdt geen rekening met gunstige voedselcombinaties
Deze zijn - zeker voor mensen met verteringsproblemen - zeker niet onbelangrijk. Zo eindigt ze vaak een warme maaltijd met een vrucht bij wijze van toetje. Fruit eet je echter bij voorkeur op een zo nuchter mogelijke maag, omdat het binnen 20 minuten is verteerd en het anders lekker gaat gisten boven op je warme maaltijd.
Het Sonja Bakker dieet bevat een overmaat aan 'snelle' koolhydraten
Koolhydraten zijn brandstof voor het lichaam en onze hersenen. Maar je hebt slechte en goede koolhydraten net zoals goede en slechte vetten. Wit brood, witte rijst en witte pasta zijn sterk geraffineerde, dat wil zeggen bewerkte zetmeelproducten waar de meeste waardevolle stoffen uit zijn gehaald. Ze leveren koolhydraten die snel in de bloedbaan worden opgenomen en snel uit het maag-darmkanaal zijn verdwenen, waardoor je hersenen eerder een hongersignaal krijgen en waardoor je juist meer gaat eten. Het effect van 'snelle koolhydraten' op de langere termijn zijn overgewicht, een groter risico op diabetes en een groter risico op hart- en vaatziekten. Snelle koolhydraten zijn bijvoorbeeld: beschuit, eierkoeken(!), rijstwafels, witbrood, aardappelen, witte rijst, witte pasta. Langzame koolhydraten zijn bijvoorbeeld: Volkoren, spelt- of kamut pasta, zilvervliesrijst en volkoren brood. Deze voedingsmiddelen zijn niet ontdaan van waardevolle voedingsstoffen en vezels en de koolhydraten uit deze producten worden langzamer afgegeven aan de bloedbaan.
Het Sonja Bakker dieet is gebaseerd op afvallen, niet op gezond worden
Afvallen is in dit dieet het hoogste doel. Niet door gezond te denken en te eten, en de slechte producten gewoon te vervangen door gezonde producten, maar door enkel minder te eten van hetzelfde. Het gaat er bij gezond worden en het bereiken van je natuurlijke gewicht echter niet om wat je laat; het gaat erom dat er meer gezonde dingen op je bord terecht komen!
Het Sonja Bakker dieet misleidt door het aanbevelen van light producten
Het aanbevelen van alle light-producten is een zeer onverantwoordelijke zaak. De gemiddelde Nederlander denkt dat hij, door zijn koelkast te vullen met light producten, 'gezond' bezig is. Niets is minder waar. Light producten zitten boordevol suikervervangers (zoals Fructosesiroop en kunstmatige zoetstoffen) die het stop-ik-zit-vol-signaal van het lichaam blokkeren en dus tot gewicht aanzetten. Daarnaast barst het van de slechte vetten. Light boter is toch weer slechte boter. Het is een fabeltje dat plantaardige 'light' margarine goed is 'voor hart en bloedvaten'.
Margarine is eigenlijk ‘plastic boter’. Het is goedkope namaak boter die niets meer met echte boter gemeen heeft. Lees het artikel over margarines en plastic. Het gezonde uit de olie wordt duur verkocht aan de voedingsindustrie. Het afval wordt ontgeurd, geraffineerd en gebleekt en vormt de basis voor margarine. Plantaardige olie zoals zonnebloemolie bevat weliswaar veel linolzuur, en zonnebloemolie is inderdaad onverzadigde vet. Maar wat de margarine reclames ons niet vertellen is dat al die gezonde vetten na fabrieksmatige raffinage transvetten zijn geworden, die het ontstaan van hart en vaatziekten juist stimuleren. Ook is ontdekt dat ze een hoger risico geven op het ontstaan van borstkanker. Alle margarines (ook de biologische) zijn gemaakt van geraffineerde vetten. Margarines die goed zijn voor hersenen, hart en bloedvaten bestaan écht niet.
Het Sonja Bakker dieet is symptoombestrijding
Het dieet pakt het probleem van mensen niet bij aan bij de wortel, namelijk: het wijzen op eigen verantwoordelijkheid, een gezonde relatie krijgen met het lichaam en met voeding en het helpen bij het veranderen van denk- gedrag- en eetgewoonten.
Het Sonja Bakker dieet draagt niet bij aan een verandering van bewustzijn
Het grootste probleem van tegenwoordig is dat mensen zich niet bewust zijn van wat ze eten en dat ze om de tuin worden geleid door met name de voedingsindustrie. Sonja voegt niets aan dit bewustzijn toe, sterker nog: ze beveelt al die rotzooi aan en zegt niet dat we wat anders moeten doen, maar hetzelfde alleen in mindere mate. Zo kan iedereen lekker in zijn of haar comfortzone blijven. Wel zo gemakkelijk. Uiteindelijk worden we misschien wel slanker, maar zeker niet gezonder en dus ook niet bewuster. Nergens rept ze met ook maar één woord over biologische voeding en waarom dat beter voor ons mensen én de wereld is.
Het Sonja Bakker dieet is een training in aankomen
Waarom moet er iedere maand een nieuw dieet komen als ze zouden werken? De meeste diëten zijn zo opgebouwd om hun deelnemers afhankelijk te maken, vandaar dat er een nieuw volgend boek moet komen, een verbeterde methode of nog meer van dit soort onzin. Voor de meeste mensen is het probleem ooit begonnen met het eerste dieet en dat is waar we voor willen waarschuwen. Een dieet is verre van onschuldig, zowel fysiek als emotioneel. Het is juist het startpunt van aankomen en het beroemde jojo- effect. Je lichaam zit namelijk zo in elkaar dat het steeds moeilijker gaat worden om af te vallen. Het lichaam beschermt zich. Daarom zijn we niet blij met het boek van Sonja Bakker voor kinderen. Als je een kind leert dieten dan brengt je het de boodschap dat het kind niet goed is zoals het is. Het is te dik en door de meeste kinderen is een dieet een straf. Snoep is een beloning en een dieet wil zeggen dat je je niet goed gedragen hebt.
Roxane Catz - Patty Harpenau - Annemarie Postma
Artikel uit”Tijd voor echte gezondheid”.